Gıda Harcamaları ve Yaşam Maliyetleri Yükselişte
İstanbul, 14 Temmuz 2025 – DİSK/Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Haziran 2025 dönemine ait açlık ve yoksulluk sınırı verilerini kamuoyuyla paylaştı. Rapora göre, aile bütçelerini zorlayan gıda harcamaları ve genel yaşam maliyetleri artmaya devam ediyor.
BİSAM’ın raporuna göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması 25.811 TL olarak belirlendi. Bu tutar sadece gıda giderlerini kapsarken, eğitim, barınma, ulaşım gibi temel ihtiyaçların da dahil edildiği yoksulluk sınırı ise 89.282 TL’ye yükseldi.
Hesaplama Yöntemi ve Detaylar
Veriler, TÜİK harcama grupları, İstanbul Halk Ekmek ve zincir market fiyatları ile BİSAM Beslenme Kalıbı esas alınarak hazırlandı. Yetişkin bir erkeğin aylık gıda harcaması 7.265 TL, yetişkin bir kadının 6.923 TL, 15-18 yaş arası bir gencin 7.161 TL ve 4-6 yaşındaki bir çocuğun ise 4.462 TL olarak hesaplandı.
Tek Kişilik Hane İçin Yoksulluk Sınırı 41 Bin TL’yi Aştı
Tek başına yaşayan bir bireyin sağlıklı beslenme ve temel ihtiyaçlarını karşılaması için gereken aylık toplam harcama 41.857 TL olarak açıklandı. Bu rakam, gıda dışında barınma, ulaşım, sağlık ve diğer zorunlu giderleri de içeriyor.
Gıda Gruplarında En Yüksek Pay Meyve-Sebzede
Haziran 2025 döneminde günlük gıda harcamalarında en yüksek maliyet 288,4 TL ile meyve ve sebzeye ayrıldı. Süt ve süt ürünleri için günlük 207,79 TL, et-tavuk-balık grubu için 161,83 TL ve ekmek için 71,43 TL harcama gerektiği belirtildi. Katı ve sıvı yağlara günlük 41,02 TL, yumurtaya 13,12 TL ve şeker ile türevlerine ise 19,42 TL harcanması gerektiği kaydedildi.
Gıda gruplarının toplam harcama içindeki oranları da dikkat çekici. Meyve-sebze %33,5 ile ilk sırada yer alırken, et, yumurta ve kuru baklagiller %24,9; süt ve süt ürünleri %24,2 oranına sahip oldu. Ekmek ve tahıl ürünleri %10,43, diğer gıda harcamaları ise %7 seviyesinde gerçekleşti.
Yaşa ve Cinsiyete Göre Beslenme Maliyetleri
Raporda, bireylerin cinsiyeti ve yaş grubuna göre kalori ve besin gereksinimlerinin farklılık gösterdiği ve bunun gıda harcaması tutarlarına da yansıdığı vurgulandı. Örneğin, süt ürünleri tüketiminin 10-18 yaş grubunda daha yüksek olduğu, yumurta tüketiminin ise 4-6 yaş grubu için daha kritik olduğu belirtildi.
Hesaplama Metodolojisi
Açlık ve yoksulluk sınırı hesaplamaları, BİSAM’ın Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi tarafından oluşturulan Türkiye’ye Özgü Beslenme Kalıbı esas alınarak hazırlandı. Gıda fiyatları için TÜİK 2003 madde fiyatları baz alınmakla birlikte, ekmek fiyatlarında İstanbul Halk Ekmek, sebze-meyve fiyatlarında ise zincir marketlerin internet fiyatları kullanıldı.
Dört kişilik bir ailenin açlık sınırı, yalnızca gıda harcamaları temel alınarak belirleniyor. Yoksulluk sınırı ise bu gıda verilerinin, TÜİK’in en düşük gelir grubuna ait tüketim kalıplarına göre hesaplanmasıyla ortaya çıkıyor. Tek kişilik haneler içinse TÜİK’in tek kişilik harcama verileri baz alınıyor.
