Alzheimer hastalığı, en yaygın demans türü olup tüm vakaların %60-70’ini oluşturmaktadır. Hafıza kaybı, bilişsel gerileme ve davranış bozukluklarıyla karakterize demans, dünya genelinde her 3 saniyede bir yeni hastayla artmakta ve yıllık 10 milyon yeni vaka teşhisi konulmaktadır. 2021’de 57 milyon olan demans hastası sayısının 2050’de 139 milyona ulaşması beklenmektedir. Türkiye’de 65 yaş üstü bireylerde Alzheimer görülme sıklığı %5,5’tir. Demans, ortalama yaşam süresinin artmasıyla birlikte başlıca ölüm nedenlerinden biri haline gelmiş ve yedinci sırada yer almaktadır. Hastaları, aileleri ve toplumu fiziksel, psikolojik ve ekonomik olarak etkileyen demans, yaygın olmasına rağmen önyargılar ve bilgi eksikliği ile mücadele etmektedir. Dünya Alzheimer Raporu 2024, toplumun %80’inin ve sağlık çalışanlarının %65’inin demansı yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak gördüğünü ortaya koymuştur. Demanslı bireylerin %88’i ayrımcılığa maruz kaldığını bildirmektedir. 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü ve Eylül ayı Dünya Alzheimer Ayı, farkındalık yaratmak ve önyargıları kırmak için kutlanmaktadır. Bu yılki slogan, ‘#AlzheimerıSor #DemansıSor’ olup, daha fazla bilgi edinmeyi ve demansla yaşayan bireylerin toplumda yer almasını teşvik etmektedir. Bilişsel fonksiyon kaybı riski, sağlıklı yaşam tarzı (düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, sigara ve alkol kullanımından kaçınma) ve risk faktörleriyle mücadeleyle azaltılabilir. Demans, erken dönemde hafıza sorunlarından önce duygudurum ve davranış değişiklikleriyle kendini gösterebilir. Erken teşhis için dikkat edilmesi gereken belirtiler arasında yakın zamandaki olayları unutma, eşyaları kaybetme, yön bulma güçlüğü, zaman kavramını kaybetme, problem çözmede zorluk, konuşma güçlüğü, günlük işlerde zorlanma, görsel-uzamsal algı bozuklukları, kaygı, öfke, kişilik değişiklikleri ve sosyal hayattan geri çekilme sayılabilir. Tanı konulmuş bireylerde, yaşam tarzı düzenlemeleri semptomların etkisini azaltabilir. Sağlıklı bir yaşam ve düzenli sağlık kontrolleri, demansla mücadelede önemli rol oynar.
Dünya Alzheimer Günü: Demansla Mücadele ve Farkındalık
