ISPARTA-ISPARTAGUNCEL.COM EYT yasasının yürürlüğe girmesiyle birlikte, SGK giriş tarihi nedeniyle yaşanan mağduriyetler gündemdeki yerini koruyor. Özellikle 8 Eylül 1999 tarihinin emeklilik sürecinde belirleyici bir faktör olması, yeni sosyal adaletsizlik tartışmalarını da beraberinde getirdi.
Uzmanlar, 8 Eylül 1999’un öncesinde emeklilik yaşının 38/43, sonrasında ise 58/60 olarak belirlenmesinin iş barışını ve sosyal güvenlik sistemindeki eşitlik ilkesini zedelediğini belirtiyor. Mevcut sistemin, benzer prim günü ve sigortalılık süresine sahip vatandaşlar arasında dahi ciddi emeklilik yaşı farklılıkları yarattığı vurgulanıyor.
DOĞUM TARİHİ ANAHTAR FAKTÖR OLABİLİR
Çözüm önerisi olarak gündeme gelen kademeli geçiş modeli, emeklilik yaşının SGK giriş tarihinden bağımsız olarak doğum yılına göre belirlenmesini öngörüyor. Bu modele göre, 8 Eylül 1981 ve öncesinde doğan bireylere EYT şartlarında yaş hakkı tanınırken, daha sonraki yıllarda doğanlara ise kademeli ve adil bir geçiş süreci sunulması öneriliyor.
Uzmanlar, doğum tarihi kriteri baz alınarak yapılacak bir düzenlemenin, nesiller arasında yaşanan sosyal güvenlik adaletsizliğini ortadan kaldırabileceğini belirtiyor. SGK giriş tarihine dayalı emeklilik yaş kademelendirmesinin anayasal eşitlik ilkesiyle çeliştiğine dikkat çeken uzmanlar, aynı yaş ve prim gününe sahip bireylerin sadece giriş tarihleri nedeniyle farklı yaşlarda emekli olmasının hukuki tartışmalara neden olabileceğini ifade ediyor. Büyük ve ekonomisi çok iyi olmakla övünülen bir ülke de bu adaletsizliklerin bir an önce giderilmesi gerekir.
ULUSLARARASI ÖRNEKLER NE DİYOR?
Dünyada kademeli geçiş modeline örnek gösterilebilecek ülkeler arasında Amerika, Fransa, Danimarka ve Hollanda gibi devletler bulunuyor. Bu ülkelerde doğum yılı esas alınarak yapılan kademeli emeklilik geçişleri, toplumda geniş kabul görüyor ve sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini artırıyor.
Uzmanlar, Türkiye’de de benzer bir sistemin uygulanmasının sosyal barışı yeniden tesis edebileceğini ve SGK giriş tarihine dayalı mağduriyetleri ortadan kaldırabileceğini belirtiyor. Mevcut sistemin, yeni mağduriyetler ve hukuki sorunlar doğurabileceği uyarısında bulunan uzmanlar, konunun kapsamlı bir şekilde ele alınarak yeni bir düzenleme yapılması gerektiğini savunuyor.
Kademeli geçiş modeli ile ilgili tartışmalar sürerken, hükümetin hemen seçimler öncesinde bu konuda adım atması bekleniyor. Aksi halde seçimlerde büyük bir hezimete uğramaları söz konusu olabilir . Zira emeklilik adayları kademeli geçiş sağlanmadığı sürece şu an ki iktidar partisine oy vermeyeceklerini söylüyorlar .
